1. Cebir Suçu Tanımı?

Cebir

Madde 108- (1) Bir şeyi yapması veya yapmaması ya da kendisinin yapmasına müsaade etmesi için bir kişiye karşı cebir kullanılması halinde, kasten yaralama suçundan verilecek ceza üçte birinden yarısına kadar artırılarak hükmolunur.

Cebir suçu, TCK’nın 108. Maddesinde Hürriyete Karşı İşlenen Suçlar adı altında düzenlenmiştir.  Cebre maruz kalan kişi, bu fiziki gücün meydana getirdiği etkiyle belli bir davranışta bulunmaya zorlanmaktadır. Söz konusu cebir suçu içerisinde kasten yaralamayı da barındırır.

2. Cebir Suçu Şartları Nedir?

Cebir suçu kanunda yer aldığı üzere üç ayrı eylemle gerçekleştirilebilir. Mağduru bir şeyi yapmamaya zorlamak veya yapmaya zorlamak ya da kendisinin yapmasına müsaade etmesi hususunda zorlamak. Bu halle mağdurun iradesi baskı altına alınmalıdır.

Cebir suçunda, fiziki zorlama olması gerekir ve vücut bütünlüğü ihlal edilmelidir. Ayrıca failin hareketlerinin de elverişli olması aranır. Söz konusu elverişlilik zor kullanma yöntemleri olabileceği gibi suça konu olan hareketler sebebiyle de oluşabilir.

Bu elverişlilik şartının hareketlerde yer alabileceği gibi, zor kullanma araçlarında da var olabilir.

3. Cebir Suçu Unsurları?

Cebir suçunda korunan hukuki değer, bireyin irade ve hareket serbestisi ve vücut dokunulmazlığıdır.

Bu suçun konusunu, genellikle fiziki güç uygulanmak suretiyle mağdurun, özgür iradesinin sakatlanmasını ve serbestliğini yitirmesi oluşturmaktadır.

Cebir suçunun, maddi ve manevi iki unsuru vardır. Bunlar;

Maddi unsuru, failin özel bir kasten yaralama fiiliyle bireyin özgür iradesinin oluşumuna ve oluşmuş iradesinin belli bir yöne hareketini kapsayan haksız bir etkide bulunması sonucunda kişinin iradesine aykırı fiili işlemesidir.

Kanunen suç sayılan eylemi işleyen şahıs söz konusu suçun failidir. Kanunda özel bir düzenlemeye veya sayılı sınırlamaya yer verilmemesi nedeni ile suçun faili herkes olabilecektir. Ancak suçu işleyen kişi TCK’da sayılan kamu görevlilerinden biriyse bu durumda cebir suçu değil irtikap suçu işlendiği kabul edilecektir

Suçun mağduru, suç eylemi ile saldırıya maruz kalan kişidir. Söz konusu suçun mağduru kanunun mağdura dayalı özel bir düzenleme içermemesi nedeniyle herkes olabilecektir.

Söz konusu suçun manevi unsuru kasttır.

Cebir suçunda fail, mağdurun üzerinde kurduğu baskı ile yaptırdığı veya yaptırmadığı fiillerde kasta dayalı hareket etmektedir. Fail söz konusu hareketlerini bilerek ve isteyerek gerçekleştirmektedir.

4. Cebir Suçunun Cezası Nedir?

a. Suçun Temel Hali

Bu suçun temeli kasten yaralamadır. Kasten yaralamada mağdur üzerindeki etkisinin basit bir tıbbi müdahaleyle giderilebilecek ölçüde hafif olması halinde, mağdurun şikâyeti üzerine, dört aydan bir yıla kadar hapis veya adli para cezasına hükmolunur. BTM ile giderilemeyecek ise 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

b. Nitelikli Cebir Halleri

Failin kamu görevlisi olması ve bununla elde ettiği hak ve yetkilerini zorlama aracı olarak kullanıp menfaat elde etmeye çalışması halinde, kanunun özel bir düzenleme içermesi sebebiyle oluşacak suç TCK madde 250 hükmünde düzenlenmiş olan irtikap suçudur.

c. Daha Az Cezayı Gerektiren Haller

Cebir suçunun ceza hukuku bakımından daha az cezayı gerektiren bir hüküm yasa koyucu tarafından düzenlenmemiştir.

d.Özel Görünüş

Suçun özel görünüş şekilleri 3 şekilde var olmaktadır. Bunları sıralarsak;

Cebir suçu teşebbüse elverişli suçlardandır. Cebir suçunda mağdur kanunda bahsedildiği üzere Bir şeyi yapması veya yapmaması ya da kendisinin yapmasına müsaade etmesi için zorlanmaktadır. Cebir suçunun teşebbüs aşamasında kaldığından bahsedilebilmesi için failin elinde olmayan nedenlerden ötürü icrai hareketlerini tamamlayamaması gerekir.

Bir kimse bir şeyi yapma veya yapmaması ya da kendisinin yapmasına müsaade etmesi için bir başka kişiye cebir kullanmak üzere hareket etmiş ancak farklı şekillerde engellenmesi veya mağdurun kaçarak kurtulması nedeniyle fiili tamamlayamamışsa suç teşebbüs aşamasında kalmış olacaktır.

Çoğu suçta olduğu gibi Cebre iştirak; Cebre yardım etme veya azmettirme şeklindedir.

İçtima bakımından;

Cebir suçunda failin gerçekleştirdiği fiiller hem kasten yaralamayı hem de cebir suçunun oluşmasına neden olmuşsa bu durumda birleşik suç hükmü uygulanacak ve bunun neticesinde faile cebir suçundan hüküm verilecektir.

Aynı suç işleme kararı kapsamında tek bir kişiye karşı farklı zamanlarda birden fazla cebir suçunun işlenmesi halinde ve bir fiille aynı anda birden fazla kişiye karşı cebir suçunun işlenmesi halinde zincirleme suç hükümleri uygulanmakta ve cezada artırım yapılmaktadır.

Eğer failin gerçekleştirdiği fiil birden fazla suçu meydana getiriyorsa fail bu suçlar arasında en ağır cezaya neden olan suçtan yargılanacaktır.

e. Cebir Suçunda İndirim Halleri

Kanunda bu suça özel olarak düzenlenmiş indirim hali bulunmamaktadır.

5. Cebir Suçunda Adli Para Cezasına Çevirme, Erteleme ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına Kararı

a. Cebir Suçunda Adli Para Cezasına Çevirme

Adli para cezası, işlenen suç karşılığı hükümlüden alınan paradır. Bu ceza, hapis cezası ile birlikte de verilebilinir. Söz konusu suçtan dolayı mahkemece hükmedilen hapis cezası bazı koşulların varlığı halinde adli para cezasına çevrilebilinir. Adli para cezası ödenmediği takdirde hapis cezasına çevrilecektir.

b. Cebir Suçunda Erteleme

Erteleme, ceza mahkemesince hükmedilen cezanın belirli şartların varlığı halinde cezaevinde infazının gerçekleştirilmemesidir. Bu suçtan ötürü hükmolunan hapis cezası ertelenebilinecektir.

c. Cebir Suçunda Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına Kararı

Cebir suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezası hakkında bir yıldan fazla ancak iki yılın altında verilmesi kararlaştırılmış ise HAGB kararına çevrilmesi mümkündür.

6. Cebir Suçu Soruşturma ve Kovuşturma Aşaması

a. Cebir Suçunda Soruşturma Aşaması

Soruşturma aşamasında savcı, bir suçun meydana geldiğini ihbar, şikâyet ve benzeri sair yollardan öğrendikten sonra ilgili suçun varlığını deliller ışığında araştıracaktır. Yeterli delilin toplandığı kanaatine varıldığında iddianame düzenleyip davayı açacaktır.

Cebir suçunu düzenleyen TCK’nın 108. maddesinde suçun soruşturması şikâyete bağlı tutulmamıştır. Bahsedilen suçta failin yaptığı hareket sonucu oluşan zarar basit tıbbi müdahale ile giderilebilir olsa dahi cebir suçunun varlığından dolayı şikâyete bağlı değildir.

b. Cebir Suçunda Kovuşturma Aşaması

Cumhuriyet Başsavcılığının yürütmüş olduğu soruşturma sonucunda iddianame düzenlenmesi ve ilgili mahkeme tarafından kabul edilmesi halinde kovuşturma aşamasına geçilir. Söz konusu suçun kovuşturması şikâyete bağlı değildir.

7. Cebir Suçunda Şikâyet Süresi, Zamanaşımı, Uzlaşma, Etkin Pişmanlık ve Görevli Mahkeme

a. Cebir Suçunda Şikâyet Süresi

Takibi şikâyete tabi suçlar arasında değildir. Suçun işlendiği savcılık tarafından öğrenildiğinde re’sen soruşturma başlatılmalıdır. Şikâyet süresi yoktur.

b. Cebir Suçunda Zamanaşımı

Cebir suçunun dava zamanaşımı süresi 8 yıl olup suçun işlendiği tarihten itibaren 8 yıl geçmeden mağdur, işlenen suçu savcılığa bildirilmelidir. Aksi halde suçun işlendiği tarihten itibaren dava açılmamış sayılması veya dava açılmış ancak sonuçlandırılmamış ise dava zamanaşımının dolması nedeniyle düşecektir. 

c. Cebir Suçunda Uzlaşma

Uzlaşma, suçlama altında bulunan şahıs ile suçun mağduru olan şahsın bir uzlaştırmacı aracılığıyla iletişim kurarak anlaşmasıdır. CMK’nın 253. maddesinde sayılan katalog suçların varlığı halinde şüpheli ile mağdur veya suçtan zarar gören gerçek veya özel hukuk tüzel kişisinin uzlaştırma girişiminde bulunulur.

Ancak cebir suçu soruşturması ve kovuşturması şikâyete bağlı olan bir suç olmadığı gibi CMK’nın 253. maddesinde sayılan katalog suçlardan biri de değildir. Bu nedenle cebir suçu uzlaştırma kurumu kapsamında değildir.

d. Cebir Suçunda Etkin Pişmanlık

Bu suçta etkin pişmanlık hükümleri veya ceza indirimi gerektiren özel bir düzenleme kanunda mevcut değildir. Bu nedenle etkin pişmanlık hükümleri uygulanamaz.

e. Cebir Suçunda Görevli Mahkeme

Cebir suçu sebebiyle yapılan yargılamalarda görevli mahkeme yaralamanın niteliğine göre, basit yaralamalarda Asliye Ceza Mahkemeleri, neticesi sebebiyle ağırlaşan hallerde ise Ağır Ceza Mahkemeleri olabilmektedir.

8. Cebir Suçu Koruma Tedbirleri, Tutukluluk ve Gözaltı

Koruma tedbirleri CMK’nın 4. kısmında düzenlenmiştir. Yasaya göre koruma tedbirleri yakalama, gözaltı, tutuklama, adli kontrol, arama ve el koyma, iletişimin tespiti, dinlenmesi ve kayda alınması, gizli soruşturmacı görevlendirilmesi ve teknik araçlarla izleme şeklindedir. Suça uyumlu olarak koruma tedbirleri uygulanabilir.

Bir kişinin gözaltına alınabilmesi için olay çerçevesinde somut delillerin varlığından söz edilebilinmesi gerekmektedir. Gözaltı süresi AİHS uyarınca en çok 4 gün ve genelde 24 saat olarak belirlenmiştir. OHAL durumunda ise bu süre 30 güne çıkmıştır. Cebir suçunda, savcının gözaltı kararı ile failin gözaltına alınması mümkündür.

Tutuklamanın gerçekleşmesi için; kuvvetli suç şüphesi bulunmalıdır. Bir tutuklama nedeni bulunmalıdır ve somut olayda orantılı bir tedbir olmalıdır. Kanunen, yalnızca adli para cezasına hükmolunan suçlar veya kişinin vücut dokunulmazlığına karşı kasten işlenilen suçlar haricen hükmedilen hapis cezasının üst sınırı iki seneden fazla olmayan suçlarda tutuklama kararı verilmeyecektir.

CMK’da tutuklama tedbirine ilişkin hususları düzenlemiştir. Söz konusu suç, CMK’nın ilgili maddelerinde yer alan katalog suçlardan sayılmadığı için doğrudan doğruya tutuklama nedeninin varlığı sayılamayacağından tutuklama kararı verilemeyecektir. Bununla beraber suç şüphesinin varlığının kuvvetli görüldüğü hallerde somut delillerin ve de tutuklama nedeninin varlığı halinde bu karar verilebilecektir.

1. Tehdit Suçu Tanımı?

Suç genel olarak tipik, hukuka aykırı ve kusurlu harekettir.

Tehdit

Madde 106- (1) Bir başkasını, kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden bahisle tehdit eden kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.  Bu suçun kadına karşı işlenmesi hâlinde cezanın alt sınırı dokuz aydan az olamaz. Malvarlığı itibarıyla büyük bir zarara uğratacağından veya sair bir kötülük edeceğinden bahisle tehditte ise, mağdurun şikâyeti üzerine, altı aya kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.

(2) Tehdidin; a) Silahla, b) Kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle, imzasız mektupla veya özel işaretlerle, c) Birden fazla kişi tarafından birlikte, d) Var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak, İşlenmesi halinde, fail hakkında iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

(3) Tehdit amacıyla kasten öldürme, kasten yaralama veya malvarlığına zarar verme suçunun işlenmesi halinde, ayrıca bu suçlardan dolayı ceza verilir.

Tehdit suçu TCK 106. Maddesinde ve Hürriyete Karşı Suçlar başlığında yer almaktadır. Bu suç, genel hatlarıyla mağdura, kendisinin veya bir yakınının zarara veya tehlikeye uğratılacağına, suç niteliğine haiz bir fiile maruz kalacaklarının bildirilmesidir.

Tehdit bir nevi gözdağı verme anlamına gelmektedir. Bu nedenle tehdit suçu, söz, yazı, resim, şekil veya işaret ile de işlenebilecek bir suç olup ana çerçevede tehdide söz konusu olan ve suç teşkil eden fiilin, mağdura iletilmesidir.

2. Tehdit Suçu Şartları Nedir?

Tehdit suçu tehlike suçu niteliğindedir. Tehdidin içeriğinin gerçekleşip gerçekleşmemesinin herhangi bir önemi bulunmamaktadır. Tehdidin ciddi olması ve uyarıyı aşması gerekir. Bu ayrımı yaparken objektif değerlendirilmeler yapılmalıdır. Tehdit suçuna konu olan zarar, mağdura veya üçüncü bir kişiye uğratılmaya bahis olunabilir. Ancak, bu durumda mağdur ile üçüncü kişi arasında belli bir yakınlık ilişkisi mevcut olmalıdır.Söz konusu kanun maddesinde yer aldığı üzere ‘yakını’ kelimesi, olayın durumuna göre değerlendirilecektir.

Fail tarafından mağdur suç teşkil eden bir zarar verileceğine ilişkin bildirimde bulunulmuş olunmalıdır. Söz konusu bildirim geleceğe yönelik olmalıdır. Gelecekte uğratılacağı yönünde bildiriminde bulunulmuş olan zarar gerçekleştirilebilir olmalıdır.

Fail tarafından ifade edilen sözler veya davranışlar, mağdur üzerinde ciddi boyutta bir korku yaratmada sonucu çıkarmaya yeterli değilse suçun oluştuğu söylenemez.

Yani tehdit edilen kişi üzerinde herhangi bir etkisi olamayacağından suç oluşmamış varsayılmaktadır.

Verileceğinden bahsedilen zararın yalnız fail tarafından bildirilmesi gerekmez. Bu zararı üçüncü bir kişinin vereceğinden bahsedilmesi de tehdit suçunu oluşturur.

Her bir olayda tehdit suçunun oluşup oluşmadığı olayın içerisindeki durumlarına göre değerlendirilmelidir.  Yani failin söz ve davranışlarının muhatabı üzerinde ciddi şekilde etki yaratacak uygunluk içerip içermediğinin somut olayda araştırılması gerekir.

3. Tehdit Suçu Unsurları?

Tehdit, çoğu zaman başka bir suçun unsurunu oluşturmaktadır. Fakat tehdit suçunun kanuni tanımında, tehdit başlı başına suç olarak tanımlanmıştır. Bu sebeple söz konusu suçun tamamlayıcı ve genel bir suç olduğu söylenebilinecektir.

Tehdit suçunda korunan hukuki değer, kişilerin huzuru, karar verme ve hareket özgürlüğüdür

Tehdit suçunun maddi ve manevi olarak iki ana unsuru vardır.

Bunlar;

Tehdit suçunun temel işleniş şekli mağdurun kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden bahsedilmesiyle gerçekleşmesidir. Tehdit suçunda önemli olan gelecekte gerçekleşebilmesi mümkün olan haksız saldırının mağdura bildirilmesidir. Söz konusu suçta failin bahsettiği, verileceği öngörülen zararın mağduru inandırıcı nitelikte olmasını esas almıştır.

Kanunen suç sayılan eylemi işleyen şahıs söz konusu suçun failidir. Tehdit suçu özgü suçlardan değildir. Faile özgü bir düzenleme bulunmamaktadır. Tehdit suçunun faili her gerçek kişi olabilir. Tüzel kişiler bu suçun faili olamazlar. Çünkü cezaların şahsiliği ilkesine uymalıdır.

Suçun mağduru, suç eylemi ile saldırıya maruz kalan kişidir. Tehdit suçunun mağduru, failin kendisine veya bir yakınına zarar verme bahsinin yönelmesi nedeniyle, iradi davranışı kısıtlanmak durumunda kalan kişidir. Bu şekilde bakıldığında bu suçun mağduru herkes olabilir.

Söz konusu suçun manevi unsuru kasttır. Bu suç bilerek ve isteyerek işlenebilen bir suçtur. Tehdit suçunun olası kast ile işlenmesi de mümkündür Tehdidin muhatap üzerinde etkili olması şart değildir. Bu nedenle mağdurun korkup korkmadığının araştırılması gerekmez.

 Failin şaka yapma maksadıyla tehdit içeren sözleri söylediği belirlenmişse tehdit suçunun oluştuğu söz edilemez. Söz konusu tehdidin suç niteliğine haiz olması için nesnel olarak korkuya neden olacak düzeyde olması yeterlidir. Kullanılan ifadeler ciddi nitelik taşımıyorsa tehdit suçu oluşmaz.

4. Tehdit Suçunun Cezası Nedir?

a. Suçun Temel Hali

Bir başkasını, kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden bahisle tehdit eden kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Bu suçun kadına karşı işlenmesi hâlinde cezanın alt sınırı dokuz aydan az olamaz. Malvarlığı itibarıyla büyük bir zarara uğratacağından veya sair bir kötülük edeceğinden bahisle tehditte ise, mağdurun şikâyeti üzerine, altı aya kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.

b. Nitelikli Tehdit Halleri

Tehdidin; a) Silahla,

b) Kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle, imzasız mektupla veya özel işaretlerle,

c) Birden fazla kişi tarafından birlikte,

d) Var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak, işlenmesi halinde, fail hakkında iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

Bu suçun işlenmesi ile fail hakkında iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

Tehdit amacıyla kasten öldürme, kasten yaralama veya malvarlığına zarar verme suçunun işlenmesi halinde, ayrıca bu suçlardan dolayı ceza verilir.

c. Daha Az Cezayı Gerektiren Haller

Daha az cezayı gerektiren özel bir durum bulunmamaktadır.

d.Özel Görünüş

Suçun özel görünüş şekilleri 3 şekilde var olmaktadır. Bunları sıralarsak;

Bu suçta teşebbüs mümkündür. Suçun tamamlanması için neticenin gerçekleşmiş olmasına gerek yoktur. Yapılan tehdit eylemine mağdur inanmışsa tehdit eylemi gerçekleşmiştir. Örneğin tehdit içerikli bir mesaj mağdura gönderilmiş ancak elde olmayan nedenlerle mağdura ulaşmadığı taktirde suç teşebbüs aşamasında kalmıştır.

Suça iştirak şekillerinin tamamı tehdit suçunda gerçekleşmiş olabilir. Bu kapsamda tehdit suçunda faillik, azmettirme ve yardım etme filleri tehdit suçunda mümkündür.

İçtima bakımından fail tek bir eylem ile birden fazla kişiyi tehdit etmiş ise veya aynı mağduru aynı suç işleme kararı ile değişik zamanlarda tehdit etmiş ise zincirleme suç hükümleri uygulanabilir. Keza tehdit suçunda diğer bir suçun unsuru  yağma suçu veya  konut dokunulmazlığını ihlal olarak düzenlendiği suçlar bakımından bileşik suç hükümleri uygulanır ve faile ayrıca tehdit suçundan ceza verilmez. Türk Ceza Kanunun 106/3. maddesine göre tehdit amacıyla kasten öldürme, kasten yaralama veya malvarlığına zarar verme suçunun işlenmesi halinde, ayrıca bu suçlardan dolayı ceza verilir. Hükmü gereğince gerçek içtima hükümleri uygulanır.

e. Tehdit Suçunda İndirim Halleri

Bu suçta özel olarak düzenlenmiş indirim hali bulunmamaktadır.

5. Tehdit Suçunda Adli Para Cezasına Çevirme, Erteleme ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına Kararı

a. Tehdit Suçunda Adli Para Cezasına Çevirme

Adli para cezası, işlenen suç karşılığı hükümlüden alınan paradır. Bu ceza, hapis cezası ile birlikte de verilebilinir. Söz konusu suçtan dolayı mahkemece hükmedilen hapis cezası bazı koşulların varlığı halinde adli para cezasına çevrilebilinir.

b. Tehdit Suçunda Erteleme

Erteleme, ceza mahkemesince hükmedilen cezanın belirli şartların varlığı halinde cezaevinde infazının gerçekleştirilmemesidir. Bu suçtan ötürü hükmolunan hapis cezası ertelenebilinecektir.

c. Tehdit Suçunda Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına Kararı

Sanık hakkında hükmedilen kararın hukuki sonuç doğurmamış olması veya belirli bir denetim süresi neticesinde iyi halli olduğuna kanaat getirilen sanığın hakkındaki davanın düşmesi sonucuyla oluşan muhakeme kurumuna hükmün açıklanmasının geri bırakılması denir.

HAGB, tehdit suçu açısından da uygulanabilir. Doğrudan oluşan bir maddi zarar olmadığı için HAGB kararı verebilmek için zararın giderilmesi koşulu aranmaz.

6. Tehdit Suçu Soruşturma ve Kovuşturma Aşaması

a. Tehdit Suçunda Soruşturma Aşaması

Tehdit suçunun bir başkasının kendisinin veya yakının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden bahisle tehdit eylemi gerçekleştiğinde suç şikâyete tabi değildir. Soruşturma resen yapılır. Söz konusu durumda suçtan zarar görenin veya katılan kişinin şikâyetten vazgeçme talebi olsa sahi kamu davası düşmeyecektir. Ancak malvarlığı itibariyle büyük bir zarara uğratacağından vs. kötülük edeceğinden bahisle tehdit eylemi gerçekleşmiş ise soruşturma şikâyete tabidir. Mahkeme ise şikâyetten vazgeçme halinde düşme kararı verecektir.

b. Tehdit Suçunda Kovuşturma Aşaması

Tehdit suçunda TCK 106/1 maddesinde yer alan fiillerde mahkeme tarafından resen kovuşturmaya devam edilir. Nitelikli hallerinin yer aldığı TCK 106/2 maddesindeki durumlarda işlenmesi halinde mahkeme tarafından resen kovuşturmaya devam edilir.

7. Tehdit Suçunda Şikâyet Süresi, Zamanaşımı, Uzlaşma, Etkin Pişmanlık ve Görevli Mahkeme

a. Tehdit Suçunda Şikâyet Süresi

Söz konusu suç şikâyete tabi olup bu süre 6 aydır. İlgili süre, mağdurun suç eylemini ve faili öğrenmesi itibari ile başlar. Tehdit suçu, basit ve tüm nitelikli halleri ile takibi şikâyete tabi suçlardan sayılmamıştır.

b. Tehdit Suçunda Zamanaşımı

Tehdit suçunun basit şeklinde veya nitelikli şeklinde de takibi şikâyete tabi suçlar arasında değildir. Bu nedenle 8 yıllık zamanaşımına tabidir ve bu sürede şikâyet hakkı kullanılabilir.

c. Tehdit Suçunda Uzlaşma

CMK 253’üncü maddesi gereğince soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı veya bağlı olmayan suçlar için şüpheli ile mağdur veya suçtan zarar gören gerçek veya özel hukuk tüzel kişisinin uzlaştırma girişiminde bulunulur. Tehdit suçunun106/1 fıkrasının 2. cümlesinde sayılan “malvarlığı itibariyle büyük bir zarara uğratacağından vs. kötülük edeceğinden bahisle tehdit eylemi”şikâyete bağlı olması nedeniyle uzlaşmaya tabidir. Aynı zamanda tehdit suçunun 106/1 fıkrasının 1. cümlesi CMK 253. Maddede sayılması sebebiyle takibi şikâyete bağlı olmasa bile uzlaşma yapınabilinecek kategoride yer almaktadır.

d. Tehdit Suçunda Etkin Pişmanlık

Bu suçta etkin pişmanlık hükümleri veya ceza indirimi gerektiren özel bir düzenleme kanunda mevcut değildir. Bu nedenle etkin pişmanlık hükümleri uygulanamaz.

e. Tehdit Suçunda Görevli Mahkeme

Tehdit suçunda suçun cezasının alt ve üst sınırı göz önüne alındığında Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile BAM Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkındaki Kanunun 12 ve 14 maddesi gereğince görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesidir.

8. Tehdit Suçu Koruma Tedbirleri, Tutukluluk ve Gözaltı

Koruma tedbirleri CMK’nın dördüncü kısmında düzenlenmiştir. Yasaya göre koruma tedbirleri yakalama, gözaltı, tutuklama, adli kontrol, arama ve el koyma, iletişimin tespiti, dinlenmesi ve kayda alınması, gizli soruşturmacı görevlendirilmesi ve teknik araçlarla izleme şeklindedir. Suça uyumlu olarak koruma tedbirleri uygulanabilir

Bir kişinin gözaltına alınabilmesi için olay çerçevesinde somut delillerin varlığından söz edilebilinmesi gerekmektedir. Gözaltı süresi genelde 24 saat AİHS uyarınca en fazla 4 gündür. OHAL durumunda bu süre 30 güne çıkmıştır. Tehdit suçu CMK’nın 91. maddesinde yer alan katalog suçlardan olmadığından tehdit suçunda fail gözaltına alınamayacaktır.

Tutuklamanın gerçekleşmesi için; kuvvetli suç şüphesi bulunmalıdır. Bir tutuklama nedeni bulunmalıdır ve somut olayda orantılı bir tedbir olmalıdır. Kanunen, yalnızca adli para cezasına hükmolunan suçlar veya kişinin vücut dokunulmazlığına karşı kasten işlenilen suçlar haricen hükmedilen hapis cezasının üst sınırı iki seneden fazla olmayan suçlarda tutuklama kararı verilmeyecektir. Bu nedenle, tehdit suçunun nitelikli hallerinin gerçekleşmesi halinde tutuklama kararı verilebilir. Ancak temel hal için verilemez.

1. Şantaj Suçu Tanımı?

Suç tipik, hukuka aykırı ve kusurlu harekettir

Şantaj :

Madde 107- (1) Hakkı olan veya yükümlü olduğu bir şeyi yapacağından veya yapmayacağından bahisle, bir kimseyi kanuna aykırı veya yükümlü olmadığı bir şeyi yapmaya veya yapmamaya ya da haksız çıkar sağlamaya zorlayan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.

(2) Kendisine veya başkasına yarar sağlamak maksadıyla bir kişinin şeref veya saygınlığına zarar verecek nitelikteki hususların açıklanacağı veya isnat edileceği tehdidinde bulunulması halinde de birinci fıkraya göre cezaya hükmolunur.

Şantaj suçu, Türk Ceza Kanunu’nun 107. Maddesinde Hürriyete Karşı İşlenen Suçlar adı altında düzenlenmiştir. Şantaj suçu, tehdit suçunun özel bir şeklini oluşturur. Kişinin bazı değerlerine yönelen tehditler, şantaj suçu içinde değerlendirilir. Bu suç ,bir kişiyi kanuna aykırı olarak yükümlü olmadığı bir şeyi yapmaya ya da yapmamaya veya haksız çıkar sağlamaya zorlamakla oluşur.

TCK’nın 107’maddesinin 2. Fıkrasına göre, kendisine veya bir başkasına fayda sağlamak amacı ile bir kişinin saygınlığına ve şerefine zarar verecek biçimde hususların açıklanacağı veya isnat edileceği tehdidinde bulunulması sonucu yine bu suç meydana gelir.

2. Şantaj Suçu Şartları Nedir?

Şantaj suçundan bahsedilebilinmesi için fail tarafından yapılması söz konusu fiiller:

Mağduru, kanuna aykırı veya yükümlü olmadığı bir şeyi yapmaya veya yapmamaya ya da haksız çıkar sağlamaya zorlamak.

Söz konusu suç, fail tarafından çoğu zaman haksız bir menfaat edinme amacıyla gerçekleştirilir. Mağdur ise bu durum içerisinde, kendisini yapması yükümlülüğünde olduğu bir fiili meydana getirmemeye veya kanunen suç sayılabilecek fiilleri meydana getirmeye zorlanır.

Mağduru haksız çıkar sağlamaya zorlamak,

Söz konusu durumda, fail tarafından mağdurdan haksız bir kazanç elde edilmektedir. Bu menfaatin, haksız olarak elde edilmesi söz konusu durumun oluşması bakımından yeterlidir.

Şantaj yoluyla mağdurun, kişi saygınlığı veya şerefine zarar verebilecek özelliğe haiz birtakım bilgilerin açığa vurulacağı veya bunun gibi durumlarla tehdit altında bırakılması.

Bahsedilen söz konusu fiilin gerçek olması zorunlu değildir. Dikkate edilmesi gereken nokta, açıklanacağı ya da isnat edileceği halde mağdurun şeref ve saygınlığına zarar vermeye haiz bir durumun söz konusu olmasıdır. Bu suçta zorlama teşkil eden hareketlerin gerçekleştirilmesiyle şantaj tamamlanır, ayrıca bir sonucun meydana gelmesi gerekli değildir.

Söz konusu eylemlerden yalnızca birinin gerçekleştirilmiş olması dahi suçun oluşması için yeterlidir.

3. Şantaj Suçu Unsurları?

Şantaj suçunda korunan hukuki değer, mağdurun iç huzuru ve hürriyetidir.

Bu suçun konusunu, kişinin sahip olduğu ve fail tarafından bir hakkı kullanıp kullanmamak, haksız yarar sağlamak veya yükümlülüğü yerine getirmemek suretiyle mağdurun özgür iradesinin sakatlanmasını ve serbestliğini yitirmesi oluşturmaktadır.

Şantaj suçunun, maddi ve manevi iki unsuru vardır. Bunlar;

Maddi unsuru, bir kişiyi kanun hükümlerine aykırı veya yükümlü olmadığı bir şeyi yapmaya ya da yapmamaya veya haksız çıkar ve haksız menfaat sağlamaya zorlamaktır.

Söz konusu suçun manevi unsuru kasttır. Bu suçun taksirle veya olası kastla işlenebilmesi hayatın olağan akışına aykırıdır. Failin kanuna aykırı veya yükümlü olmadığı bir şeyi yapmaya veya yapmamaya zorlamak ya da haksız çıkar sağlamaya yönelik özel kastı bulunmalıdır.

Kanunen suç sayılan eylemi işleyen şahıs söz konusu suçun failidir. Kanunda özel bir düzenlemeye yer verilmemesi nedeni ile suçun faili herkes olabilecektir. Ancak failin şantaj yapma iradesinin bulunabilmesi gerekmektedir. Suçun, kanunun birinci fıkrasında düzenlenmesi itibariyle failin bir hakka veya bir yükümlülüğe sahip olması gerekir.

Suçun mağduru, suç fiili neticecinde saldırıya maruz kalan kişidir Şantaj suçunun mağduru, özel bir düzenlemeye yer verilmemesi sebebi ile herkes olabilecektir.

4. Şantaj Suçunun Cezası Nedir?

a. Suçun Temel Hali

Şantaj suçunu işleyen kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve 5000 güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. Yani şantaj suçunu işleyen kişi hem hapis cezası ile hem de adli para cezasına çarptırılmaktadır.

b. Nitelikli Şantaj Halleri

Failin kamu görevlisi olması ve bununla elde ettiği hak ve yetkilerini zorlama aracı olarak kullanıp menfaat elde etmeye çalışması halinde, özel bir düzenleme içermesi sebebi ile oluşacak suç Türk Ceza Kanunu madde 250 hükmünde düzenlenmiş olan irtikap suçudur.

Bu suçun; silahla,birden fazla kişiyle,kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle,imzasız mektupla veya özel işaretlerle, var olan veya varsayılan suç örgütlerinin oluşturduğu korkutucu güçten yararlanılarak işlenmesi halinde fail daha fazla ceza alır.

c. Daha Az Cezayı Gerektiren Haller

Şantaj suçunun ceza hukuku bakımından daha az cezayı gerektiren bir hüküm yasa koyucu tarafından düzenlenmemiştir.

d.Özel Görünüş

Suçun özel görünüş şekilleri 3 şekilde var olmaktadır. Bunları sıralarsak;

Bu tür suçlarda hareketin bölünmesi zor olduğundan teşebbüs de kolay gerçekleşmemektedir.

Ancak hareketin parçalara bölünebildiği hallerde teşebbüs mümkündür. Fiilin teşebbüs aşamasında olup olmadığına kanaat getirebilmek amacıyla, failin söz konusu eylemin icrasına başlayıp başlamadığı hususunda nesnel bir ölçüt baz alınarak icraya başlaması ile hazırlık aşaması arasındaki ayrım yapılmalıdır.

 Çoğu suçta olduğu gibi şantaja iştirak; şantaja yardım etme veya azmettirme şeklindedir.

İçtimabakımından; Aynı şekilde, tek bir fiille aynı anda birden fazla kişiye karşı şantaj suçunun da işlenmesi mümkündür. Bu durumda da zincirleme suç hükümleri uygulanır. Zincirleme suç hükümlerinin uygulanması ile hükmedilecek ceza artırılır.

Eğer failin gerçekleştirdiği fiil, birçok suçu kapsamına alıyor ise gerçekleştirdiği suçlardan cezası en ağır olanından cezalandırılır. Örneğin tek bir fiille cinsel taciz suçunu işleyen bir fail aynı zamanda şantaj suçunu da işlemişse, daha ağır bir cezayı gerektiren suçtan cezalandırılması gerekecektir.

e. Şantaj Suçunda İndirim Halleri

Kanunda bu suça özel olarak düzenlenmiş indirim hali bulunmamaktadır.

5. Şantaj Suçunda Adli Para Cezasına Çevirme, Erteleme ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına Kararı

a. Şantaj Suçunda Adli Para Cezasına Çevirme

Adli para cezası, işlenen suç karşılığı hükümlüden alınan paradır. Bu ceza, hapis cezası ile birlikte de verilebilinir. Şantaj suçu dolayısıyla fail hakkında hükmolunan hapis cezası, adli para cezasına çevrilebilir. Adli para cezası ödenmediği takdirde hapis cezasına çevrilecektir.

b. Şantaj Suçunda Erteleme

Mahkeme tarafından belirlenen cezanın infaz edilmesinden şartlı olarak vazgeçilmesidir. Şantaj nedeniyle hükmolunan hapis cezasının ertelenmesi mümkündür.

c. Şantaj Suçunda Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına Kararı

Sanık hakkında hükmedilen cezanın belirli bir denetim süresi içerisinde sonuç doğurmaması ve söz konusu denetim süresi içerisinde belirli koşullar yerine getirildiğinde verilen ceza kararının hiçbir sonuç doğurmayacak biçimde ortadan kaldırılması davanın düşmesine sebep olan bir ceza muhakemesi kurumudur. Şantaj suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezası hakkında HAGB kararına çevrilmesi mümkündür

6. Şantaj Suçu Soruşturma ve Kovuşturma Aşaması

a. Şantaj Suçunda Soruşturma Aşaması

Şantaj suçunu düzenleyen Türk Ceza Kanunu’nun 107. maddesinde suçun soruşturması şikâyete bağlı tutulmamıştır. Suçun varlığını ihbar, şikâyet ve benzeri şekilde öğrenen savcılık tarafından soruşturma resen açılacaktır.

b. Şantaj Suçunda Kovuşturma Aşaması

Cumhuriyet Başsavcılığının yürütmüş olduğu soruşturma sonucunda iddianame düzenlenmesi ve ilgili mahkeme tarafından kabul edilmesi halinde kovuşturma aşamasına geçilir. Suçun kovuşturması şikâyete bağlı değildir.

7. Şantaj Suçunda Şikâyet Süresi, Zamanaşımı, Uzlaşma, Etkin Pişmanlık ve Görevli Mahkeme

a. Şantaj Suçunda Şikâyet Süresi

Takibi şikâyete tabi suçlar arasında değildir. Suçun işlendiği savcılık tarafından öğrenildiğinde re’sen soruşturma başlatılmalıdır. Şikâyet süresi yoktur.

b. Şantaj Suçunda Zamanaşımı

Suçun dava zamanaşımı süresi 8 yıl olup suçun işlendiği tarihten itibaren 8 yıl geçmeden mağdur, işlenen suçu savcılığa bildirilmelidir. Aksi takdirde, dava zamanaşımı süresine tabi olduğundan suç ile ilgili soruşturma yapılamayacaktır.

c. Şantaj Suçunda Uzlaşma

Uzlaşma, suçlama altında bulunan şahıs ile suçun mağduru olan şahsın bir uzlaştırmacı aracılığıyla iletişim kurarak anlaşmasıdır. Şantaj suçu, uzlaşma kapsamında olan suçlardan değildir.

d. Şantaj Suçunda Etkin Pişmanlık

Bu suçta etkin pişmanlık hükümleri veya ceza indirimi gerektiren özel bir düzenleme kanunda mevcut değildir. Bu nedenle etkin pişmanlık hükümleri uygulanamaz.

e. Şantaj Suçunda Görevli Mahkeme

Şantaj suçu sebebiyle yapılan yargılamalarda görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemeleridir.

8. Şantaj Suçu Koruma Tedbirleri, Tutukluluk ve Gözaltı

Koruma tedbirleri Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 4. kısmında düzenlenmiştir. Yasaya göre koruma tedbirleri yakalama, gözaltı, tutuklama, adli kontrol, arama ve el koyma, iletişimin tespiti, dinlenmesi ve kayda alınması, gizli soruşturmacı görevlendirilmesi ve teknik araçlarla izleme şeklindedir. Suça uyumlu olarak koruma tedbirleri uygulanabilir.

Bir kişinin gözaltına alınabilmesi için olay çerçevesinde somut delillerin varlığından söz edilebilinmesi gerekmektedir.  Gözaltı süresi genelde 24 saat AİHS uyarınca en fazla 4 gündür. OHAL durumunda ise bu süre 30 güne çıkmıştır. Şantaj suçunda, savcının gözaltı kararı ile failin gözaltına alınması mümkündür.

Tutuklamanın gerçekleşmesi için; kuvvetli suç şüphesi bulunmalıdır. Bir tutuklama nedeni bulunmalıdır ve somut olayda orantılı bir tedbir olmalıdır. Kanunen, yalnızca adli para cezasına hükmolunan suçlar veya kişinin vücut dokunulmazlığına karşı kasten işlenilen suçlar haricen hükmedilen hapis cezasının üst sınırı iki seneden fazla olmayan suçlarda tutuklama kararı verilmeyecektir.

Şantaj, CMK’nın 253. Maddesindeki katalog suçlardan sayılmamıştır. Bu sebeple doğrudan tutuklama kararı verilmez. Ancak somut nedenler, somut deliller ve güçlü suç şüphesi bulunması halinde tutuklama kararı verilebilir.

1. Tehdit Suçu Tanımı?

Tehdit suçu genel olarak tipik, hukuka aykırı ve kusurlu harekettir.

Tehdit

Madde 106- (1) Bir başkasını, kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden bahisle tehdit eden kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.  Bu suçun kadına karşı işlenmesi hâlinde cezanın alt sınırı dokuz aydan az olamaz. Malvarlığı itibarıyla büyük bir zarara uğratacağından veya sair bir kötülük edeceğinden bahisle tehditte ise, mağdurun şikâyeti üzerine, altı aya kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.

(2) Tehdidin; a) Silahla, b) Kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle, imzasız mektupla veya özel işaretlerle, c) Birden fazla kişi tarafından birlikte, d) Var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak, İşlenmesi halinde, fail hakkında iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

(3) Tehdit amacıyla kasten öldürme, kasten yaralama veya malvarlığına zarar verme suçunun işlenmesi halinde, ayrıca bu suçlardan dolayı ceza verilir.

Tehdit suçu TCK 106. Maddesinde ve Hürriyete Karşı Suçlar başlığında yer almaktadır. Bu suç, genel hatlarıyla mağdura, kendisinin veya bir yakınının zarara veya tehlikeye uğratılacağına, suç niteliğine haiz bir fiile maruz kalacaklarının bildirilmesidir.

Tehdit bir nevi gözdağı verme anlamına gelmektedir. Bu nedenle tehdit suçu, söz, yazı, resim, şekil veya işaret ile de işlenebilecek bir suç olup ana çerçevede tehdide söz konusu olan ve suç teşkil eden fiilin, mağdura iletilmesidir.

2. Tehdit Suçu Şartları Nedir?

Tehdit suçu tehlike suçu niteliğindedir. Tehdidin içeriğinin gerçekleşip gerçekleşmemesinin herhangi bir önemi bulunmamaktadır. Tehdidin ciddi olması ve uyarıyı aşması gerekir. Bu ayrımı yaparken objektif değerlendirilmeler yapılmalıdır. Tehdit suçuna konu olan zarar, mağdura veya üçüncü bir kişiye uğratılmaya bahis olunabilir. Ancak, bu durumda mağdur ile üçüncü kişi arasında belli bir yakınlık ilişkisi mevcut olmalıdır.Söz konusu kanun maddesinde yer aldığı üzere ‘yakını’ kelimesi, olayın durumuna göre değerlendirilecektir.

Fail tarafından mağdur suç teşkil eden bir zarar verileceğine ilişkin bildirimde bulunulmuş olunmalıdır. Söz konusu bildirim geleceğe yönelik olmalıdır. Gelecekte uğratılacağı yönünde bildiriminde bulunulmuş olan zarar gerçekleştirilebilir olmalıdır.

Fail tarafından ifade edilen sözler veya davranışlar, mağdur üzerinde ciddi boyutta bir korku yaratmada sonucu çıkarmaya yeterli değilse suçun oluştuğu söylenemez.

Yani tehdit edilen kişi üzerinde herhangi bir etkisi olamayacağından suç oluşmamış varsayılmaktadır.

Verileceğinden bahsedilen zararın yalnız fail tarafından bildirilmesi gerekmez. Bu zararı üçüncü bir kişinin vereceğinden bahsedilmesi de tehdit suçunu oluşturur.

Her bir olayda tehdit suçunun oluşup oluşmadığı olayın içerisindeki durumlarına göre değerlendirilmelidir.  Yani failin söz ve davranışlarının muhatabı üzerinde ciddi şekilde etki yaratacak uygunluk içerip içermediğinin somut olayda araştırılması gerekir.

3. Tehdit Suçu Unsurları?

Tehdit, çoğu zaman başka bir suçun unsurunu oluşturmaktadır. Fakat tehdit suçunun kanuni tanımında, tehdit başlı başına suç olarak tanımlanmıştır. Bu sebeple söz konusu suçun tamamlayıcı ve genel bir suç olduğu söylenebilinecektir.

Tehdit suçunda korunan hukuki değer, kişilerin huzuru, karar verme ve hareket özgürlüğüdür

Tehdit suçunun maddi ve manevi olarak iki ana unsuru vardır.

Bunlar;

Tehdit suçunun temel işleniş şekli mağdurun kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden bahsedilmesiyle gerçekleşmesidir. Tehdit suçunda önemli olan gelecekte gerçekleşebilmesi mümkün olan haksız saldırının mağdura bildirilmesidir. Söz konusu suçta failin bahsettiği, verileceği öngörülen zararın mağduru inandırıcı nitelikte olmasını esas almıştır.

Kanunen suç sayılan eylemi işleyen şahıs söz konusu suçun failidir. Tehdit suçu özgü suçlardan değildir. Faile özgü bir düzenleme bulunmamaktadır. Tehdit suçunun faili her gerçek kişi olabilir. Tüzel kişiler bu suçun faili olamazlar. Çünkü cezaların şahsiliği ilkesine uymalıdır.

Suçun mağduru, suç eylemi ile saldırıya maruz kalan kişidir. Tehdit suçunun mağduru, failin kendisine veya bir yakınına zarar verme bahsinin yönelmesi nedeniyle, iradi davranışı kısıtlanmak durumunda kalan kişidir. Bu şekilde bakıldığında bu suçun mağduru herkes olabilir.

Söz konusu suçun manevi unsuru kasttır. Bu suç bilerek ve isteyerek işlenebilen bir suçtur. Tehdit suçunun olası kast ile işlenmesi de mümkündür Tehdidin muhatap üzerinde etkili olması şart değildir. Bu nedenle mağdurun korkup korkmadığının araştırılması gerekmez.

 Failin şaka yapma maksadıyla tehdit içeren sözleri söylediği belirlenmişse tehdit suçunun oluştuğu söz edilemez. Söz konusu tehdidin suç niteliğine haiz olması için nesnel olarak korkuya neden olacak düzeyde olması yeterlidir. Kullanılan ifadeler ciddi nitelik taşımıyorsa tehdit suçu oluşmaz.

4. Tehdit Suçunun Cezası Nedir?

a. Suçun Temel Hali

Bir başkasını, kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden bahisle tehdit eden kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Bu suçun kadına karşı işlenmesi hâlinde cezanın alt sınırı dokuz aydan az olamaz. Malvarlığı itibarıyla büyük bir zarara uğratacağından veya sair bir kötülük edeceğinden bahisle tehditte ise, mağdurun şikâyeti üzerine, altı aya kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.

b. Nitelikli Tehdit Halleri

Tehdidin;

a) Silahla,

b) Kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle, imzasız mektupla veya özel işaretlerle,

c) Birden fazla kişi tarafından birlikte,

d) Var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak, işlenmesi halinde, fail hakkında iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

Bu suçun işlenmesi ile fail hakkında iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

Tehdit amacıyla kasten öldürme, kasten yaralama veya malvarlığına zarar verme suçunun işlenmesi halinde, ayrıca bu suçlardan dolayı ceza verilir.

c. Daha Az Cezayı Gerektiren Haller

Daha az cezayı gerektiren özel bir durum bulunmamaktadır.

d.Özel Görünüş

Suçun özel görünüş şekilleri 3 şekilde var olmaktadır. Bunları sıralarsak;

Bu suçta teşebbüs mümkündür. Suçun tamamlanması için neticenin gerçekleşmiş olmasına gerek yoktur. Yapılan tehdit eylemine mağdur inanmışsa tehdit eylemi gerçekleşmiştir. Örneğin tehdit içerikli bir mesaj mağdura gönderilmiş ancak elde olmayan nedenlerle mağdura ulaşmadığı taktirde suç teşebbüs aşamasında kalmıştır.

Suça iştirak şekillerinin tamamı tehdit suçunda gerçekleşmiş olabilir. Bu kapsamda tehdit suçunda faillik, azmettirme ve yardım etme filleri tehdit suçunda mümkündür.

İçtima bakımından fail tek bir eylem ile birden fazla kişiyi tehdit etmiş ise veya aynı mağduru aynı suç işleme kararı ile değişik zamanlarda tehdit etmiş ise zincirleme suç hükümleri uygulanabilir. Keza tehdit suçunda diğer bir suçun unsuru  yağma suçu veya  konut dokunulmazlığını ihlal olarak düzenlendiği suçlar bakımından bileşik suç hükümleri uygulanır ve faile ayrıca tehdit suçundan ceza verilmez. Türk Ceza Kanunun 106/3. maddesine göre tehdit amacıyla kasten öldürme, kasten yaralama veya malvarlığına zarar verme suçunun işlenmesi halinde, ayrıca bu suçlardan dolayı ceza verilir. Hükmü gereğince gerçek içtima hükümleri uygulanır.

e. Tehdit Suçunda İndirim Halleri

Bu suçta özel olarak düzenlenmiş indirim hali bulunmamaktadır.

5. Tehdit Suçunda Adli Para Cezasına Çevirme, Erteleme ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına Kararı

a. Tehdit Suçunda Adli Para Cezasına Çevirme

Adli para cezası, işlenen suç karşılığı hükümlüden alınan paradır. Bu ceza, hapis cezası ile birlikte de verilebilinir. Söz konusu suçtan dolayı mahkemece hükmedilen hapis cezası bazı koşulların varlığı halinde adli para cezasına çevrilebilinir.

b. Tehdit Suçunda Erteleme

Erteleme, ceza mahkemesince hükmedilen cezanın belirli şartların varlığı halinde cezaevinde infazının gerçekleştirilmemesidir. Bu suçtan ötürü hükmolunan hapis cezası ertelenebilinecektir.

c. Tehdit Suçunda Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına Kararı

Sanık hakkında hükmedilen kararın hukuki sonuç doğurmamış olması veya belirli bir denetim süresi neticesinde iyi halli olduğuna kanaat getirilen sanığın hakkındaki davanın düşmesi sonucuyla oluşan muhakeme kurumuna hükmün açıklanmasının geri bırakılması denir.

HAGB, tehdit suçu açısından da uygulanabilir. Doğrudan oluşan bir maddi zarar olmadığı için HAGB kararı verebilmek için zararın giderilmesi koşulu aranmaz.

6. Tehdit Suçu Soruşturma ve Kovuşturma Aşaması

a. Tehdit Suçu Soruşturma Aşaması

Tehdit suçunun bir başkasının kendisinin veya yakının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden bahisle tehdit eylemi gerçekleştiğinde suç şikâyete tabi değildir. Soruşturma resen yapılır. Söz konusu durumda suçtan zarar görenin veya katılan kişinin şikâyetten vazgeçme talebi olsa sahi kamu davası düşmeyecektir. Ancak malvarlığı itibariyle büyük bir zarara uğratacağından vs. kötülük edeceğinden bahisle tehdit eylemi gerçekleşmiş ise soruşturma şikâyete tabidir. Mahkeme ise şikâyetten vazgeçme halinde düşme kararı verecektir.

b. Tehdit Suçu Kovuşturma Aşaması

Tehdit suçunda TCK 106/1 maddesinde yer alan fiillerde mahkeme tarafından resen kovuşturmaya devam edilir. Nitelikli hallerinin yer aldığı TCK 106/2 maddesindeki durumlarda işlenmesi halinde mahkeme tarafından resen kovuşturmaya devam edilir.

7. Tehdit Suçunda Şikâyet Süresi, Zamanaşımı, Uzlaşma, Etkin Pişmanlık ve Görevli Mahkeme

a. Tehdit Suçu Şikâyet Süresi

Söz konusu suç şikâyete tabi olup bu süre 6 aydır. İlgili süre, mağdurun suç eylemini ve faili öğrenmesi itibari ile başlar. Tehdit suçu, basit ve tüm nitelikli halleri ile takibi şikâyete tabi suçlardan sayılmamıştır.

b. Tehdit Suçu Zamanaşımı

Tehdit suçunun basit şeklinde veya nitelikli şeklinde de takibi şikâyete tabi suçlar arasında değildir. Bu nedenle 8 yıllık zamanaşımına tabidir ve bu sürede şikâyet hakkı kullanılabilir.

c. Tehdit Suçunda Uzlaşma

CMK 253’üncü maddesi gereğince soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı veya bağlı olmayan suçlar için şüpheli ile mağdur veya suçtan zarar gören gerçek veya özel hukuk tüzel kişisinin uzlaştırma girişiminde bulunulur. Tehdit suçunun106/1 fıkrasının 2. cümlesinde sayılan “malvarlığı itibariyle büyük bir zarara uğratacağından vs. kötülük edeceğinden bahisle tehdit eylemi”şikâyete bağlı olması nedeniyle uzlaşmaya tabidir. Aynı zamanda tehdit suçunun 106/1 fıkrasının 1. cümlesi CMK 253. Maddede sayılması sebebiyle takibi şikâyete bağlı olmasa bile uzlaşma yapınabilinecek kategoride yer almaktadır.

d. Tehdit Suçunda Etkin Pişmanlık

Bu suçta etkin pişmanlık hükümleri veya ceza indirimi gerektiren özel bir düzenleme kanunda mevcut değildir. Bu nedenle etkin pişmanlık hükümleri uygulanamaz.

e. Tehdit Suçunda Görevli Mahkeme

Tehdit suçunda suçun cezasının alt ve üst sınırı göz önüne alındığında Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile BAM Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkındaki Kanunun 12 ve 14 maddesi gereğince görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesidir.

8. Tehdit Suçu Koruma Tedbirleri, Tutukluluk ve Gözaltı

Koruma tedbirleri CMK’nın dördüncü kısmında düzenlenmiştir. Yasaya göre koruma tedbirleri yakalama, gözaltı, tutuklama, adli kontrol, arama ve el koyma, iletişimin tespiti, dinlenmesi ve kayda alınması, gizli soruşturmacı görevlendirilmesi ve teknik araçlarla izleme şeklindedir. Suça uyumlu olarak koruma tedbirleri uygulanabilir

Bir kişinin gözaltına alınabilmesi için olay çerçevesinde somut delillerin varlığından söz edilebilinmesi gerekmektedir. Gözaltı süresi genelde 24 saat AİHS uyarınca en fazla 4 gündür. OHAL durumunda bu süre 30 güne çıkmıştır. Tehdit suçu CMK’nın 91. maddesinde yer alan katalog suçlardan olmadığından tehdit suçunda fail gözaltına alınamayacaktır.

Tutuklamanın gerçekleşmesi için; kuvvetli suç şüphesi bulunmalıdır. Bir tutuklama nedeni bulunmalıdır ve somut olayda orantılı bir tedbir olmalıdır. Kanunen, yalnızca adli para cezasına hükmolunan suçlar veya kişinin vücut dokunulmazlığına karşı kasten işlenilen suçlar haricen hükmedilen hapis cezasının üst sınırı iki seneden fazla olmayan suçlarda tutuklama kararı verilmeyecektir. Bu nedenle, tehdit suçunun nitelikli hallerinin gerçekleşmesi halinde tutuklama kararı verilebilir. Ancak temel hal için verilemez. Tehdit suçundan dolayı hakkında adli işlem başlatılan kişilerin süreci bir ceza avukatı ile takip etmesi önemlidir.

TCK m.79 Göçmen Kaçakçılığı Suçu Tanımı?     

Göçmen Kaçakçılığı Suçu genel kabul olarak tipik, hukuka aykırı ve kusurlu harekettir. Suçun tipik olması demek kanunda yazıldığı şekilde hareketin gerçekleşmiş olması demektir.

Göçmen kaçakçılığı suçu kanunda doğrudan veya dolaylı yoldan maddi bir menfaat elde etmek amacıyla yabancının -TCK m.7 “Yer Bakımından Uygulama” kenar başlığı da dikkate alınarak- hukuka aykırı biçimde ülkeye sokulmasına veya ülkede bulunması için imkân sağlanılmasına, bir insanın yurt dışına çıkması için imkân sağlanılmasına uygun hareketlerin gerçekleştirilmesidir. Bahsini ettiğimiz hususlar suçun tipik olması için gereken hususların genel hatlarıdır.

Göçmen kaçakçılığı suçu kanunun sistematiği bakımından uluslararası suçlar kısmında düzenlenmiştir. Suçun hangi kısımda düzenlendiği, suçu incelerken korunan hukuki değerin tespiti bakımından önem arz etmektedir.

Korunan hukuki değer bu suç için devletlerin güvenliği olsa da göçmen kaçakçılığına konu olan insanın onur, haysiyet ve insanî haklarının bir diğer hukukî değer olduğu göz ardı edilemez.

TCK m.79 Göçmen Kaçakçılığı Suçu Şartları Nedir?

Göçmen kaçakçılığı için genel suç şartları dışında özel bir şart bulunmamaktadır.

Suçun tipik, hukuka aykırı ve kusurlu olması gerektiğinden yukarıda bahsettik. Tipik olması için failin yaptığı hareketin kanundaki suç tanımı ile örtüşmesi gerekmektedir. Tipiklik, maddi ve manevi unsurları barındırır. Göçmen kaçakçılığı suçunda failin hareketi hukuka aykırı ve maddi menfaat gayesiyle insanı, ülkeye sokma, imkân sağlama, ülkeden çıkarma gibi hareketleri gerçekleştirmiş veya iştirak veya şeriklik etmesi gerekmektedir.

Failin imkân sağlaması bakımından anlaşılması gereken göçmeni barındırması, yiyecek-içecek ve sosyal ihtiyaçlarını gidermesidir.

TCK m.79 Göçmen Kaçakçılığı Suçu Unsurları?

Göçmen kaçakçılığı suçunda fail doğrudan veya dolaylı olarak maddi menfaat elde etmek amacıyla, yasal olmayan yollardan ülkeye yabancı bir insanı sokmak veya onun ülkede bulundurulmasına imkân sağlamak, bir kimsenin yurtdışına çıkmasına imkân sağlama hareketlerinden en az birini gerçekleştirmiş olmalıdır. Bu durum tipikliğin maddi unsurunun hareket unsurunu oluşturur. Failin kim olduğu bakımından özel durum yoktur. Herkes fail olabilir. Mağdur bakımından da bu suçun mağduru toplumu oluşturan herkestir.

Failin bu hareketi sonucunda göçmen, hareketle bağdaşır duruma göre ülkeye girmeli veya ülkede bulunmalı veya ülkeden gitmiş olmalıdır. Bu durum tipikliğin maddi unsurunun netice unsurunu oluşturur.

Failin hareketi ile oluşan netice arasında bir nedensellik bağının bulunması, yani neticeye failin hareketinin neden olması gerekmektedir. Nedensellik bağının tespiti için ise çeşitli teoriler vardır. Yargı kararlarında birden fazla teorinin kullanıldığını söylemek mümkündür. Daha çok koşul ve uygun illiyet teorilerinin kullanıldığını söylemekte fayda bulunmaktadır.

Failin hareketi ile neticenin oluşması bilerek ve isteyerek olmalıdır. Yani bu suç yalnızca kasten işlenebilir. Bu durum tipikliğin manevi unsurunu oluşturmaktadır.

Failin hareketini hukuka uygun hale getiren bir durumun bulunmaması gerekmektedir. Bu suç kapsamında hukuka uygunluk nedenlerinden göçmenin rızası tartışılabilir. Ancak göçmenin rızası da olsa failin hareketi hukuka uygun hale gelmeyecektir. Dolayısıyla hukuk uygunluk nedeni bu suç için bulunmamaktadır.

Failin yaş küçüklüğü, akıl hastalığı, sağır veya dilsiz oluşu veya geçici bir nedenle ya da irade dışı alkol veya uyuşturucu madde etkisiyle suçu işlemiş olması halinde, verilecek olan cezada indirime gidilmesine veya hiç ceza verilmemesine karar verilebilir. Bu durum failin kusurlu olup olmadığı incelemesidir.

TCK m.79 Göçmen Kaçakçılığı Suçunun Cezası Nedir?

a. Suçun Temel Hali

Suçun temel hali 79. maddenin ilk fıkrasında düzenlendiği gibidir.

Bu durumda yalnızca bir yabancıyı hukuka aykırı olarak maddi menfaat sağlamak üzere ülkeye sokan, yabancının ülkede imkân sağlamasını sağlayan kişinin işlediği suç ile bir kimseyi hukuka aykırı olarak maddi menfaat sağlamak gayesiyle yurtdışına çıkaran kişinin işlediği suç temel haldir.

Buradaki kritik nokta yalnızca eylemlerin gerçekleşmiş olmasıdır.

Temel halden dolayı suçun oluşması durumunda fail hem hapis cezası hem de adli para cezası ile cezalandırılır.

b. Nitelikli TCK m.79 Göçmen Kaçakçılığı Halleri

Suçun işlenişinde mağdur onur kırıcı bir muameleye maruz bırakılır, mağdurun hayatında bir tehlike oluşur veya suç birden fazla kişi tarafından işlenirse suç için öngörülen ceza temel hale nazaran daha fazla olacaktır.

c. Daha Az Cezayı Gerektiren Haller

Göçmen kaçakçılığı suçunun ceza hukuku bakımından insan onuru ve devlet güvenliği bakımından ağırlığı gözetilecek olacak ki, daha az cezayı gerektiren bir hüküm yasa koyucu tarafından düzenlenmemiştir.

d. Özel Görünüş

Göçmen kaçakçılığı suçunda özel görünüş sebeplerinden teşebbüs, iştirak, içtimadan söz edilebilir.

Göçmen kaçakçılığı suçu tehlike suçudur. Tehlike suçu varlığı halinde teşebbüsten söz edilemez önermesi yanlış olacaktır. Bu suç teşebbüse elverişli bir suçtur. Ancak bu suç teşebbüs aşamasında kaldığında teşebbüs hükümlerine göre değil, suçun tamamlanmış halindeki hükümlere göre cezalandırma gündeme gelecektir.

Suçun iştirak (TCK m.37 vd.) biçiminde işlenmesi halinde nitelikli halden söz edilecektir, bu suçta iştirakin her hali mümkündür.

İçtima (TCK m.42 vd.) hükümlerine göre, suçun bir suçun değişik zamanlarda aynı kişiye karşı birden fazla keza işlenilmesi halinde zincirleme suç hükümleri uygulanır. Buna göre ceza dörtte birinden dörtte üçüne kadar arttırılır. Mağdur toplumu oluşturan herkes olduğu için bu suçun işlenişinde her defasında aynı kişiye karşı suç işlenilmektedir. Dolayısı ile zincirleme suç hükümlerinin bu suça uygulanması mümkündür.

Fikri içtima (TCK m.44) failin işlediği bir fiil ile birden fazla farklı suçun oluşmasına sebebiyet vermesidir. Bu durumda fail bu suçlardan en ağır olanı ile cezalandırılır. Göçmen kaçakçılığı suçu ile gündeme gelebilecek suçlar göçmenlerin dolandırılması ile dolandırıcılık suçu, suçun işlenişi sırasında rüşvet suçuna ilişkin eylemlerinin yapılmasında da rüşvet suçu gündeme gelebilecektir.

e. TCK m.79 Göçmen Kaçakçılığı Suçunda İndirim Halleri

Bu suçta özel olarak düzenlenmiş indirim hali bulunmamaktadır. Genel hükümlere göre indirim tartışmasının yapılması mümkündür.

TCK m.79 Göçmen Kaçakçılığı Suçunda Adli Para Cezasına Çevirme, Erteleme ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına Kararı

a. TCK m.79 Göçmen Kaçakçılığı Suçunda Adli Para Cezasına Çevirme

Hapis cezası ve adli para cezasının birlikte cezaya bağlandığı suçlarda hapis cezası gerekli koşulları sağlıyor ise hâkim hapis cezasının adli para cezasına çevrilmesine karar verebilir.

Göçmen kaçakçılığı suçu kasten işlenebilen bir suçtur. Kasten işlenen suçlarda 1 yıl ve daha az süreli cezaya hükmedilmesi durumunda kısa süreli hapis cezası gündeme gelecektir. Hâkim suçlunun kişiliğine, sosyal ve ekonomik durumuna, yargılama sürecinde duyduğu pişmanlığa ve suçun işlenmesindeki özelliklere göre kısa süreli hapis cezasını adli para cezasına (TCK m.52) çevirebilir.

b. TCK m.79 Göçmen Kaçakçılığı Suçunda Erteleme

İşlediği suçtan dolayı iki yıl veya daha az süreyle hapis cezasına mahkûm edilen kişinin cezası ertelenebilir. İki yıllık süre, suçu işlediği tarih dikkate alınmak üzere, 18 yaşını doldurmamış veya 65 yaşını bitirmemiş kişiler bakımından üç yıl olarak uygulanır.

Erteleme (TCK m.51) için mahkemede suçlunun yargılama sürecinde gösterdiği pişmanlık dolayısıyla tekrar suç işlemeyeceği konusunda bir kanaatin oluşması gerekmektedir. Aynı zamanda suçlu daha önce kasıtlı bir suçtan dolayı üç aydan fazla hapis cezasına mahkûm edilmemiş olmalıdır.

Suçlu işlemiş olduğu suç neticesinde meydana gelen, mağdurun veya kamunun uğradığı zararın aynen iadesini, suçtan önceki hale getirmeyi veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesini sağlamak zorundadır.

Erteleme kararı verilen suçlu hakkındaki cezanın altında olmamak üzere 1 yıldan 3 yıla kadar denetim süresi belirlenir. Denetim süresi içerisinde suçluya rehberlik edecek uzman kişi görevlendirebilir. Ayrıca suçluya toplumsal fayda temelli eğitim, çalışma gibi yükümlülükler de yüklenir.

Denetim süresi içerisinde suçlu yükümlülüklerine uygun veya iyi halli olarak geçirdiği takdirde, ceza infaz edilmiş sayılır.

Göçmen kaçakçılığı suçuna verilen ceza eğer iki yıl veya daha az süreli ise ve diğer erteleme koşulları da sağlanmışsa, mahkeme tarafından cezanın ertelenmesine karar verilebilir.

c. TCK m.79 Göçmen Kaçakçılığı Suçunda Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına Kararı

Genel olarak hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) (CMK m.231), suçlu bulunan sanığın 2 yıl veya daha az süreli hapis veya adli para cezasının diğer koşullar sağlanıyorsa açıklanmamasını ifade etmektedir.

HAGB kararı verilebilmesi için,

1. Sanığın almış olduğu cezanın 2 yıl veya daha az süreli hapis cezası ya da adli para cezasının olması,
2. Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan dolayı mahkûm olmaması,
3. Mahkemece sanığın kişilik özellikleriyle duruşmadaki tutum, hal ve davranışları göz önünde bulundurularak yeniden suç işlemeyeceği hususunda kanaate varılması,
4. Suçun işlenmesiyle kamunun veya mağdurun zararının giderilmesi veya aynen iadesi ya da suçtan önceki hale getirilmesi gerekmektedir. Adli para cezası için de koşullar oluşursa HAGB kararı verilebilir.

Koşullar oluştuğu taktirde HAGB kararı verilebilmesi için sanığın rızası gerekmektedir.

HAGB kararı verilmesi halinde verilen cezaya ilişkin erteleme veya seçenek yaptırımlara çevirme kurumları işletilemez.

HAGB kararının verildiği taktirde sanık, beş yıl denetim süresine tâbi tutulur. Aynı zamanda sanığa, bir yılı aşmamak üzere denetimli serbestlik tedbirine ilişkin hükümler uygulanır. Buna göre sanığın eğitim almasına, bir konu hakkında yasaklanmasına, ücret karşılığı bir yerde çalıştırılmasına veyahut mahkemenin taktir edeceği başka yükümlülüklere hükmedilebilir.

Sanık eğer denetim süresi içerisinde kasten bir suç işlemez ve denetimli serbestlik yükümlülüklerini yerine getirirse, açıklanması geri bırakılan hüküm ortadan kalkar ve davanın düşmesine karar verilir. Aksi bir durumda ise mahkeme hükmü açıklar ve hükme göre süreç devam eder.

Göçmen kaçakçılığı suçu üzerine sanığa verilecek ceza neticesinde, hâkim kendiliğinden HAGB incelemesi yapacaktır. Eğer koşullar uyuyorsa bu durumu sanığa iletecektir. Sanığın rıza vermesi ve koşulların oluşması durumunda HAGB kararı verilecektir.

Göçmen kaçakçılığı suçunun temel hali alt sınırı HAGB koşulları ile örtüşmemektedir. Ancak cezanın eğer varsa indirimlerle birlikte hesaplanması neticesinde 2 yıl veya daha az süreli hapis veya adli para cezasına hükmedilirse HAGB gündeme gelmesi mümkündür.

TCK m.79 Göçmen Kaçakçılığı Suçu Soruşturma ve Kovuşturma Aşaması

a. TCK m.79 Göçmen Kaçakçılığı Suçunda Soruşturma Aşaması

Göçmen kaçakçılığı suçunun soruşturulması için şikâyete gerek yoktur. Suç duyurusunda bulunulması, adli makamların suçtan haberdar olması yeterlidir. Soruşturmaya ise dava zamanaşımı süresi içerisinde başlanabilmektedir.

b. TCK m.79 Göçmen Kaçakçılığı Suçunda Kovuşturma Aşaması

Kovuşturma aşamasında delillerin toplanması, duruşmaların yapılması ve tabii yargılamanın yürütülmesi 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre tatbik olunur.

Kovuşturma sonunda mahkeme, sanık hakkında, mahkumiyet, beraat, ceza verilmesine yer olmadığına dair karar, güvenlik tedbirine hükmedilmesine ilişkin karar, davanın reddine dair karar, davanın düşmesine dair kararlarından birine hükmeder.

Göçmen kaçakçılığı suçunun kovuşturulması yukarıdaki düzenlemelere göre tatbik edilir. Kovuşturmaya ilişkin göçmen kaçakçılığı suçu bakımından özel bir düzenleme bulunmamaktadır.

TCK m.79 Göçmen Kaçakçılığı Suçunda Şikâyet Süresi, Zamanaşımı, Uzlaşma, Etkin Pişmanlık ve Görevli Mahkeme

a. TCK m.79 Göçmen Kaçakçılığı Suçunda Şikâyet Süresi

Soruşturması ve kovuşturması şikâyete tabi suçlarda ilgili kişinin altı ay içerisinde adli makamlara şikâyette bulunması gerekmektedir. Bu süre dava zamanaşımı süresini aşmamak üzere fiilin öğrenildiği tarihten itibaren başlar.

Göçmen kaçakçılığı suçu şikâyete tabi bir suç değildir. Soruşturma ve kovuşturma yapılabilmesi için şikâyete gerek yoktur.  

b. TCK m.79 Göçmen Kaçakçılığı Suçunda Zamanaşımı

Ceza hukukunda zamanaşımı ceza ve dava zamanaşımı şeklindedir.

Kanunda aksine düzenleme olmadığı taktirde kamu davası, beş yıldan fazla ve yirmi yıldan az cezayı gerektiren suçlarda on beş yıl geçmesiyle düşer. (Dava Zamanaşımı) (TCK m.66 vd.)

Sanık eğer fiili işlediği sırada on iki yaşını doldurmuş olup da on beş yaşını doldurmamış ise dava zamanaşımı sürelerinin yarısının; on beş yaşını doldurmuş olup da on sekiz yaşını doldurmamış ise, üçte ikisinin geçmesiyle kamu davası düşer.

Zamanaşımı, tamamlanmış suçlarda suçun işlendiği günden, teşebbüs halinde son hareketin yapıldığı günden, kesintisiz suçlarda kesintinin gerçekleştiği ve zincirleme suçlarda son suçun işlendiği günden, çocuklara karşı üstsoy veya bunlar üzerinde hüküm ve nüfuzu olan kimseler tarafından işlenen suçlarda çocuğun on sekiz yaşını bitirdiği günden itibaren işlemeye başlar.

Ceza zamanaşımı ise belirli bir süre infaz edilmemiş cezaların infazının, zamanaşımı nedeniyle gerçekleşmeyeceğidir. Suçlara göre ceza zamanaşımı süreleri farklılık gösterir. Beş yıldan fazla hapis cezalarında yirmi yıl geçmesiyle o ceza infaz olunmaz. (TCK m.68 vd.)

Ceza zamanaşımı süresi hükmün kesinleştiği tarihten veya infazın kesintiye uğradığı tarihten itibaren başlar ve kalan ceza miktarı esas alınarak hesaplanır.

Göçmen kaçakçılığı suçunun temel halinde cezanın üst sınırı sekiz yıldır. Dolayısıyla dava zamanaşımı süresi sekiz yıla göre hesap edilecektir. Beş yıldan fazla ve yirmi yıldan az cezayı gerektiren suçlarda on beş yıl geçmeyle dava zamanaşımına uğrar. Eğer dava var ise sürenin geçmesiyle dava düşer. Eğer dava yok ise zaten kovuşturma veya soruşturma yapılamaz.

c. TCK m.79 Göçmen Kaçakçılığı Suçunda Uzlaşma

Mağdur ile şüpheli, bir uzlaştırmacı ile anlaşmaya varabilir. Buna uzlaşma (CMK m.253 vd) denilmektedir. Bu kurum özel hukuktaki arabuluculukla karıştırılmamalıdır.

Uzlaşma kurumu 5271 sayılı Ceza Muhakemeleri Kanunu’nun 253. maddesinde düzenlenmiştir. Soruşturma konusu suçun uzlaşmaya tâbi olması ve kamu davası açılması için yeterli şüphenin bulunması hâlinde, dosya uzlaştırma bürosuna gönderilir. Aynı zamanda kovuşturma aşamasında uzlaştırmaya ilişkin şartlar tespit edilirse mahkeme, dosyayı uzlaştırma bürosuna gönderir. Uzlaştırma bürosu tarafından bir uzlaştırmacı görevlendirilir. Uzlaştırmacı, şüpheli veya mağdur veya suçtan zarar gören kişiye uzlaşmanın anlam ve mahiyetlerini de anlatarak uzlaşma teklifinde bulunur. Üç gün içerisinde kararlarını bildirmedikleri taktirde teklif reddedilmiş sayılır.

Uzlaşanın kabul edilmesi halinde, eğer birden fazla mağdur veya suçtan zarar gören kişi varsa her birinin uzlaşmayı kabul etmesi gerekir.

253. maddenin ilk fıkrasında hangi suçların uzlaştırma kapsamında olduğu düzenlenmiştir. Göçmen kaçakçılığı suçu uzlaştırmanın mümkün olduğu suçlardan değildir.

d. TCK m.79 Göçmen Kaçakçılığı Suçunda Etkin Pişmanlık

Etkin pişmanlık halinde sanığa verilecek cezada indirim yapılır. Bu indirim oranı pişman olunan zamana, zararın giderilmesindeki duruma, suçun niteliğine göre değişkenlik gösterir.

Etkin pişmanlık hükümleri yalnızca kanunda yazılı suçlar için uygulanır. Örneğin yağma (TCK m.148, 168), dolandırıcılık (TCK m.157,168), uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti (TCK m. 188,192), zimmet (TCK m.247,248) suçlarında etkin pişmanlık hükümleri uygulanır.

Yasa koyucu göçmen kaçakçılığı suçu için etkin pişmanlık kurumuna dair bir düzenleme yapmamıştır. Haliyle bu suç için etkin pişmanlık hükümleri uygulanmayacaktır.

e. TCK m.79 Göçmen Kaçakçılığı Suçunda Görevli Mahkeme

Göçmen kaçakçılığı suçunun kovuşturulması bakımından görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemeleridir.

8. TCK m.79 Göçmen Kaçakçılığı Suçu Koruma Tedbirleri, Tutukluluk ve Gözaltı

Koruma tedbirleri Ceza Muhakemesi Kanunu’nun dördüncü kısmında düzenlenmiştir. Yasaya göre koruma tedbirleri yakalama (CMK m.90), gözaltı (CMK m.91 vd.) , tutuklama (CMK m.100 vd.), adli kontrol (CMK m.109 vd.), arama ve el koyma (CMK m.116 vd.), iletişimin tespiti, dinlenmesi ve kayda alınması (m.135 vd.), gizli soruşturmacı görevlendirilmesi ve teknik araçlarla izleme (CMK m. 139) şeklindedir.

Suça uyumlu olarak koruma tedbirleri uygulanabilir. Adli makamlar koruma tedbirine ilişkin karar verecekken ölçülü olmak zorundadır. Aksi halde karar verenlere karşı Ceza Muhakemesi Kanunu m.141 vd. hükümlerine göre tazminat talebinde bulunulabileceği gibi, mesleki sorumluluk da gündeme gelebilir.

Göçme kaçakçılığı suçuna ilişkin genel olarak koruma tedbirleri uygulanabileceği gibi aynı zamanda göçmen kaçakçılığı hususunda somut delillere dayanan kuvvetli şüphe sebepleri bulunması ve başka suretle delil elde edilememesi hâlinde, şüpheli veya sanığın kamuya açık yerlerdeki faaliyetleri ve işyeri teknik araçlarla izlenebilir, ses veya görüntü kaydı alınabilir.