1. Yargı Paketi Neler Getirdi?

Yargı Paketinin Getirdiği Değişimler

1. Avukatın Zorunlu Katılımı İle Yargılamanın Hızlı Yapılması

   Yapılacak olan bu uygulama ile asliye ceza mahkemesinin görev alanına giren yani 10 yıl veya daha az hapis cezası gerektiren dava ve işlerin büyük çoğunluğunda bir avukat ile yargılamada temsil edilen şüpheli konumundaki bireyin Cumhuriyet Savcısı ile anlaşma yaparak muhakemenin yani tüm bu yargılamanın çok daha hızlı ilerlemesi hususunda bir düzenleme getirildi.
   Uygulamaya göre savcı ile şüpheli arasında avukat huzurunda şüpheli kabul ederse bir anlaşma yapılacak. Savcı söz konusu suç hakkında kanunda belirtilen sürelere göre seçeceği asıl ceza miktarı üzerinden yarıya kadar bir indirim yaparak uygulanacak cezayı belirleyecek ve hatta gerekli hallerde belli suçlarda yer alan erteleme kurumuna başvurarak kişinin cezasını erteleyebilecek.
   Hedeflenen asıl şey hem vatandaşın yargılamada uzun süre mağdur olmasını engellemek, hem de dava sayılarını azaltmak. Böylelikle daha hızlı ve doğru sonuçlara ulaşılabilecek.

2. Basit Yargılama Usulü ile Yargılama Uzamayacak

   Basit yargılama usulü işlemlerin daha hızlı ilerlediği bir yöntem olup bu döneme kadar hukuk davalarında kullanılmaktaydı. Ceza davalarında ise yargı reform paketi ile hayatımıza giren bu yol ile asliye ceza mahkemesi tarafından savcının hazırladığı iddianamenin kabul edilmesinin ardından adli para cezasını ve/veya üst sınırı 2 yıl veya daha az süreli hapis cezasını gerektiren suçlarda basit yargılama usulünün uygulanmasına karar verilebilecek.
   Basit yargılama usulünün uygulanmasına karar verildiği hallerde mahkeme tarafından daha evvel savcının hazırladığı iddianame muhakemede yer alan sanık, mağdur ve şikayetçiye tebliğ edilecek. Bu tebliğin ardından beyan ve savunmalarını 15 gün içinde yazılı olarak bildirmeleri istenecek. Bu yolla yargılamanın daha hızlı yapılması hedefleniyor. Ceza yargılamaları mağduriyetin gerek mağdur gerek sanık açısından en çok yaşandığı alan. Zira masumiyetin ispatlanması uzadıkça tutukluluk süresinin uzunluğu bir hak kaybına neden olmakta. Aynı şey mağdur olan kişinin hakkının korunması bakımından da oldukça önemli. Bu açıdan basit yargılama usulü büyük ölçüde hak kayıplarını giderecektir.

3. Temyiz Edilebilecek Kararlara Daha Geniş Sınırlar Çizildi

   Temyiz, yargılamada başvurulan bir kanun yoludur. Mahkemelerin verdikleri açık bir şekilde yanlış ve kanuna aykırı şekilde ortaya çıkmış olan kararların düzeltilmesini amaçlayarak belli başlı kararların bir üst mercii olan Yargıtay’a taşınmasına temyiz denir.
   Temyiz, istinaf mahkemesinin vermiş olduğu bozma kararı dışında kalan hükümlerinin tekrar incelenmesi için davanın taraflarına verilen bir kanun yoludur. Yapılan yenilik ile;
   – Hakaret
   – Cumhurbaşkanına hakaret
   – Halk arasında korku ve panik yaratmak amacıyla tehdit
   – Suç işlemeye tahrik
   – Suçu ve suçluyu övme
   – Halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama
   – Kanunlara uymamaya tahrik
   – Devletin egemenlik alametlerini aşağılama
   – Türk Milleti’ni, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ni, devletin kurum ve organlarını aşağılama
   – Silahlı örgüt kurma
   – Halkı askerlikten soğutma
   – Terörle Mücadele Kanunu’nun 6’ncı maddesinin ikinci ve dördüncü fıkrası ile 7’nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan suçlar
   – Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’nun 28 inci maddesinin birinci fıkrası, 31’inci maddesi ve 32’nci maddesinde yer alan suçlarda verilen hükümler artık İstinaf kanun yoluyla yani bölge adliye mahkemeleri ceza dairelerinde kesinleşmeyecek.
   Bu suçlara ilişkin verilen kararlara karşı Yargıtay’a temyiz başvurusu yapılabilecek. İstinaftan daha üst bir merci olan Yargıtay, böylelikle bu katalog suçlar hakkında daha kesin ve geçerliliği olan kararlar verecek ve bunlarla da daha özgün içtihatlar meydana gelecek. Bu yol aynı zamanda vatandaşın hak arama özgürlüğünü bir adım daha ileriye taşıyacak.

4. Yargılamada Mağdurların Hakları Artık Daha Güçlü

   Yargı reform paketindeki bir diğer değişiklik de yargılamalarda mağdurların daha fazla mağduriyet yaşamaması adına getirildi. Özellikle direkt olarak kişinin psikolojik olarak etkilendiği ve yüzleşemediği durumlarda daha fazla travmatik duruma sebep olmamak adına yapılan çalışma oldukça önemli.
   Kanundaki cinsel saldırı ve çocukların cinsel istismarına ilişkin davalarda mağdur haklarında güçlendirmelere yer verildi.
   Normalde sanıkla yüzleşmesinde sakınca olduğu düşünülen hallerde, adli görüşme odalarında baskıya maruz kalarak, kendini daha kötü hissetmesine sebep oluyordu.
   Düzenlemeye göre Cumhuriyet savcısı veya hâkim tarafından sanık ile yüz yüze gelmesinde sakınca bulunduğu değerlendirilen çocuk veya mağdurların olay hakkındaki yargılamaya yön veren ifade ve beyanları özel ortamda, uzmanlar aracılığıyla alınacak.

5. Siteye Değil İçeriğe Erişimin Engellenmesi

   Siteye değil de içeriğe erişimin engellenmesi oldukça önemli bir husus.
   Gerek ülkemizde gerekse dünyada kullanılan bir çok web sitesine erişim engellenmiş durumda. Bunların başında bir çok araştırma sitesi ve sosyal siteler var. Bu sitelere barındırdıkları belli başlı içeriklere erişilmemesi amacıyla genel bir engel var.
   Bu uygulamayla sitenin tamamına erişim değil yalnızca sorun teşkil eden içeriğe erişim yasağı olacak. Böylelikle ulaşmak istenen içeriklere sitelere rahatça ulaşılabilecek ve sadece uygun olmayan içerikler yasaklanmış olacak

6. Soruşturmada Tutukluluk Süreleri Azaldı

   Tutukluluk süresi oldukça mağduriyet yaratan bir diğer husus olarak uygulamada yer alıyor. Yargılama yapılırken tutuklu yargılanan kişilerin akıbeti hakkında karar verilene dek tutuklu beklemeleri hem ciddi bir zaman kaybına hem de geniş açıdan bakarsak masumiyeti ispatlanacak olan bireylerin ya da onların ailelerinin ekonomik, sosyal, manevi kayıplarına neden oluyor.
   Yapılan yeni düzenleme ile soruşturma aşamasında, ağır ceza mahkemesi alanına girmeyen suçlarda tutukluluk süresi 6 ayı geçemeyecek. Ağır ceza mahkemesi alanına giren suçlarda ise bu süre en fazla 1 yıl olacak.
   Devlete karşı işlenen suçlarla, Terörle Mücadele Yasası kapsamındaki suçlarda tutukluluk süresi en fazla 1 yıl 6 ay olacak ve 6 aylığına bir kez uzatılabilecek.
   15 yaşından küçüklerin işlediği suçlarda bu süreler yarı oranında, 18 yaşından küçüklerin işlediği suçlarda ise dörtte üç oranında uygulanacak. Böylelikle bireyler artık haklarında yargılama yapılırken daha kısa süre tutuklu kalacağından yargılamada da hızlılık meydana gelecek.

7. Haber verme sınırlarını aşmayan açıklamalar suç olmayacak

   Yapılan bir başka düzenleme ise kaynağını Terörle Mücadele Yasası’nda yapılan değişiklikten alıyor. Buna göre haber verme sınırlarını aşmayan veya eleştiri amacıyla yapılan düşünce açıklamaların suç oluşturmayacağı hükme bağlandı.
   Yani bireylerin beğendiği durumlara övgü ile yorum yapmaları kadar hoşnut olmadıkları hallerde de kendi düşüncelerini ifade ederek eleştirmelerinin bir suç olamayacağını ele alıyor.
   Mevcut hukuk düzeninde zaten yer alması gereken yer aldığına inanılan bu hüküm aslında uygulamada yaşanan düzensizliklerin üstünü çizmeye bir uyarı yapma niteliğinde görülüyor.

8. Üç yıl ve altı hapis cezası öngörülen suçlarda erteleme

   Cumhuriyet savcısı, kanunda suç karşılığı olarak üst sınırı 3 yıl veya daha az süreli hapis cezasını gerektiren suçlardan dolayı, yeterli şüphenin varlığına rağmen açılması beklenen ve gereken kamu davasının açılmasının 5 yıl süreyle ertelenmesine karar verebilecek.
   Böylelikle bireyler hakkında kanunda yer alan yaptırımı az olan suçlardan ötürü dava açılması, hüküm verilmesi gibi hususların dışında tutulacak.
   Bu düzenleme uzlaştırma ve ön ödeme kapsamındaki suçlar, örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlar, kamu görevlisi tarafından veya kamu görevlisine karşı işlenen suçlar ile cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar ise kapsam dışında tutularak yapılacak.