İş Kazası Geçirdim Haklarım Neler?

Öncelikle başınıza gelen iş kazası için geçmiş olsun. Türkiye’de iş kazalarına çok sık rastlanıyor.

İş kazasının durumuna göre maddi ve manevi tazminat alma şansınız, hatta çalışamadığınız günler için de ödeme alma şansınız var. Aşağıdaki 3 soruluk testi çözerek hızlıca bilgi alabilirsiniz.

İş kazası 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu‘nda yazdığı üzere temel olarak şöyle tanımlanır:

a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
b) İş veya çalışma konusu nedeniyle işyeri dışında,
…
e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında,
…

yaşanan kazalardır.

Resmi Gazete

Tabi ki hukukun ve kanunların dilinden anlamak her zaman çok kolay olmuyor. Biz avukatlar olarak hem sizlere bunları açıklamak hem de usul, uygulama konusunda yardımcı olmak için buradayız. Bu yüzden kanunda geçen her şeyi buraya eklemedim ama dilerseniz gidip bakabilirsiniz.

Sizin için iş kazasını oluşturabilecek durumları şöyle açıklayayım:

Eğer işiniz sebebiyle yaptığınız bir iş sırasında başınıza bir kaza gelmişse bu iş kazasıdır. Örneğin;

• Konfeksiyonda kullanılan makinenin elinize zarar vermesi,
• İnşaat iskelesinde çalışırken düşüp yaralanmanız,
• İş yerinde deprem, yıldırım çarpması gibi doğal afetler sonucu uğrayacağınız kazalar,
• İş yerinde bulunduğunuz süredeki alakalı veya alakasız bir olay sonucu polis veya jandarma ateşinde vurulmanız,
• İş yerinde yapılan kavga sonucu yaralanma

gibi olaylar iş kazası sayılmaktadır.

Bu noktada açıklamak gereken bazı hukuki durumlar var. Yapılan kazaların işle alakalı olup olmaması, istisna durumlar kanunda yer almadığında nasıl değerlendirildiği ve iş kazalarında işverenin suçu olup olmaması gibi durumları açıklamadan hangi olayların iş kazası olarak sayıldığından tam olarak emin olamayız.

İş Verenin Suçlu Olmadığı Durumlarda İş Kazası

Doğal afet, beklenmedik olaylar veya çeşitli sebeplerle herkes zaman zaman kaza geçirebiliyor. İş kazası geçirdim dediğiniz çoğu zaman insanların aklına çoğu zaman iş yerindeki uğraşınızdan dolayı bir olay yaşadığınız algısı oluşuyor.

Oysaki, iş kazalarında da bazen işinizle alakasız durumlar sonucu kaza geçirebilirsiniz. Aynı şekilde alınan önlemler yeterli olsa bile kaçınılmaz bir şekilde iş kazası geçirebilirsiniz.

Yargıtay kararları ve kanunlar doğrultusunda, bu durumlarda iş veren;

• Gerekli önlemleri almışsa,
• İhmalkarlık yapılmamışsa,
• İş ile alakasız bir kaza geçirmişseniz

bile, geçirdiğiniz kaza iş kazası olarak değerlendirilir.

İş yerinin suçlu bulunduğu durumlarda iş yerine tazminat davası açılması mümkün ancak iş yerinin suçlu olmadığı durumlarda da devletin sağladığı bir sürü imkandan faydalanabiliyorsunuz.

Bu yüzden iş yerinin suçsuz olduğu durumlarda dahi iş kazasını tespit ettirmeli ve buna göre haklarınızı talep etmelisiniz.

Sigortasız Olarak Çalıştığım Yerde İş Kazası Geçirdim

Çalıştığınız yerde sürekli olarak, aylık, haftalık, günlük hatta birkaç saatliğine bile bulunuyor olabilirsiniz. Sadece birkaç saatliğine yapacağınız işlerde bile iş verenin size sigorta yapma zorunluluğu bulunuyor.

Diyelim ki iş veren sizi sigortasız olarak çalıştırdı ve bu süre içerisinde başınıza bir kaza geldi.

Korkmanıza hiç gerek yok! Bu durumlarda başınıza gelen olaylar da iş kazası olarak değerlendirilmekte. Ancak diğer işçilerin tanıklığı, olaya dair somut kanıtlar ve benzer şekillerde bu olayın iş kazası olduğunu tespit ettirmelisiniz.

Burada sıkça karşılaşılan bir durumun önüne geçmek isterim. Yaşanan iş kazaları sonrası iş verenler çalışanlarına büyük sözler verip şikayetçi olmamaları için kendilerini ikna edebiliyor.

İş verene karşı bir dava açmayacak olsanız bile, bu hakkınızı saklı tutmak için iş kazasını kayda geçirmelisiniz. Aksi halde, elinizde böyle bir şans kalmayacak ve hakkınızı kaybetme durumuyla karşı karşıya kalacaksınız.

İş Yeri Dışında Geçirilen Kazalar

Bir kazanın iş kazası olması için illa çalıştığınız yerde olması gerekmiyor. Örnek vermek gerekirse;

• İş yerine servisle gidiyorsanız ve trafik kazası geçirmişseniz,
• İş veren sizi bankaya, muhasebeye yollamış ve ofis dışında kaza geçirmişseniz,
• İş saatleri içerisinde, iş sebebiyle ofis dışında bulunduğunuz bir sürede kaza geçirmişseniz

iş kazası geçirmiş sayılırsınız. Bu iş kazaları işle alakalı olmayabilir.

İş saatleri içerisinde tamamen iş verenin ve çalıştığınız yerin mesuliyeti / sorumluluğu altında kabul edilirsiniz. Bu yüzden işinizle doğrudan ilgili olmasa bile iş yeri dışında geçirdiğiniz kazalar da iş kazası olarak kabul edilir.

Deprem, Yıldırım Çarpması Gibi Doğal Afetler Sebebiyle İş Kazası Geçirdim

Yargıtay kararları sonucunda doğal deprem, heyelan, tsunami, yangın ve yıldırım çarpması gibi doğal afetler sonucu işte geçirdiğiniz kazalar da iş kazası olarak değerlendirilmektedir.

Kanunların yorumlanması ve hakimler tarafından karara bağlanması aşamasında Yargıtay önemli bir rol oynar. Bu durumda daha önce yaşanmış benzer bir olayda yargıtayın nasıl bir karar verdiğine bakılır. Emsal davada verilen karar doğrultusunda da hakim benzer veya aynı kararı verir.

Örnek olarak incelemek gerekirse “İş Kazasında Ölüm” ile ilgili olarak yargıtay şöyle bir karar vermiştir:

“Anne babaya ölüm geliri bağlanmamış olması annenin-babanın çocuklarının bakımına ihtiyaçları bulunmadığı sonucunu doğurmayacaktır. Anne babaya ölüm geliri bağlanmamış olması destek ilişkisinin ve buna bağlı olarak destekten yoksun kalma tazminatı talep hakkının varlığına bir engel teşkil etmeyecektir. Bununla birlikte anneye-babaya ölüm geliri bağlanması, destek ilişkisinin varlığı yönünden olmasa da tazminatın hesabında dikkate alınacaktır. SGK tarafından çocuklarının ölümü nedeniyle yapılan ödemeler ve bağlanan gelirin Kurum tarafından rücu edilebilen kısmı, belirlenen destekten yoksun kalma tazminatından indirilebilecektir.” (HaberTürk)

Yargıtayın bu kararı iş kazasında ölen (Örneğin: Soma Faciası) kişilerin ailelerine gelir bağlanmasına yönelik önemli bir karardır. Hakimler de davada karara varırken bu kararı gözeterek sonuca ulaşır.

Doğal afetler konusundaki yargıtay kararlarına göre ise:

• İş yerinde yıldırım çarpması,
• İş yerinde depremde enkaz altında kalmak veya yaralanmak,
• İşe giderken veya iş yerinde sel felaketine uğramak

gibi olaylar iş kazası sayılmıştır.

Başıma Farklı Bir İş Kazası Geldi

Eğer hala geçirdiğiniz kazanın iş kazası olduğundan emin değilseniz veya;

İş kazası sonucu haklarınızı öğrenmek ve detaylı bilgi almak istiyorsanız, avukatlarımıza soru sorabilirsiniz